Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie przyjęcia dokumentu „Odzyskać kontrolę. Zapewnić bezpieczeństwo. Kompleksowa i odpowiedzialna strategia migracyjna Polski na lata 2025-2030”, przedłożoną przez ministra spraw wewnętrznych i administracji

Strategia opisuje sposoby odzyskania przez nasz kraj kontroli nad procesami migracyjnymi. W centrum tej polityki jest dbałość o bezpieczeństwo Polski. Rząd dąży do zatrzymania nielegalnej imigracji na wschodniej granicy. W przypadku zagrożenia destabilizacji państwa przez napływ imigrantów, możliwe powinno być czasowe i terytorialne zawieszanie prawa do przyjmowania wniosków o azyl. Odpowiednie ustawy uwzględniać powinny mechanizm kontroli parlamentarnej, grupy wrażliwe oraz doświadczenia innych państw.

Nasz kraj w bardzo krótkim czasie zmienił swój status z państwa emigracyjnego w imigracyjne. Obecnie w Polsce z zamiarem długoterminowego pobytu przebywa ok. 2,5 mln cudzoziemców. Jednocześnie, od 2016 roku Polska nie posiada kompleksowej strategii migracyjnej. Istnienie strategicznego dokumentu w tej kwestii jest niezbędne, by podejmować odpowiedzialne i spójne działania, uwzględniające przede wszystkim bezpieczeństwo naszego kraju.

Polska nie może pozwolić, aby pod pretekstem składania wniosków azylowych, naszą wschodnią granicę przekraczały zorganizowane i kontrolowane przez Rosję i Białoruś grupy nielegalnych imigrantów.

Najważniejsze założenia strategii

Priorytetem w kwestii migracji będzie bezpieczeństwo państwa.

Migracja ma być szczegółowo regulowana i pozostawać pod kontrolą, w zakresie celu przyjazdu, skali napływu oraz państw pochodzenia cudzoziemców.

Strategia przewiduje następujące obszary interwencji państwa w kwestii migracji.

Dostęp do terytorium

Strategia migracyjna opisuje transparentną politykę wizową.

Ważne jest stworzenie systemu opartego na selektywnym podejściu do polityki migracyjnej. Oznacza to szczegółowe regulowanie zasad wjazdu i pobytu cudzoziemców, także w celach ekonomicznych czy edukacyjnych.

Autonomia decyzji konsularnych zostanie dodatkowo wzmocniona.

Dostęp do ochrony krajowej i międzynarodowej

Strategia zawiera kierunkową propozycję zmiany procedur, tak aby nie mogły być one wykorzystywane w działaniach hybrydowych, a jednocześnie uwzględniały humanitarny wymiar sytuacji na polskich granicach.

W dokumencie wskazano także na potrzebę zmiany podejścia dotyczącego prawa do azylu na poziomie unijnym i międzynarodowym oraz dostosowania go do obecnej sytuacji migracyjnej, z uwzględnieniem kwestii bezpieczeństwa.

W przypadku zagrożenia destabilizacji państwa przez napływ imigrantów, możliwe powinno być czasowe i terytorialne zawieszanie prawa do przyjmowania wniosków o azyl. Odpowiednie ustawy uwzględniać powinny mechanizm kontroli parlamentarnej, grupy wrażliwe oraz doświadczenia innych państw.

Warunki dostępu do rynku pracy

Dokument proponuje kryteria dostępu cudzoziemców do rynku pracy, tak aby uzupełniali oni niedobory w zawodach deficytowych, a jednocześnie nie kreowali potencjalnych nowych wyzwań dla stabilnej sytuacji zatrudnieniowej w Polsce.

Strategia wskazuje także korzyści i zagrożenia związane z napływem cudzoziemskich pracowników do Polski. Jednym z ryzyk jest składanie wniosków o wydanie dokumentów legalizujących pracę tylko dla pozoru, celem ułatwienia wjazdu do Polski i strefy Schengen.

Dokument porusza również kwestię zasad prowadzenia działalności gospodarczej przez cudzoziemców.

Migracje edukacyjne

Strategia migracyjna przewiduje zasady dostępu cudzoziemców do polskiego systemu szkolnictwa wyższego oraz policealnego.

Dostęp ten nie może być wykorzystywany wyłącznie dla łatwego uzyskania możliwości legalnego wjazdu i pobytu. Jednocześnie szkoły wyższe będą mogły prowadzić transparentny proces tzw. umiędzynarodowienia.

Integracja

Opisane zostały pierwszy raz założenia włączania i integracji imigrantów z polskim społeczeństwem.

Proces integracji nie może wpływać negatywnie na spójność społeczną w Polsce, a jednocześnie ma pozwolić wykorzystywać potencjał imigrantów.

Kluczowa w tej kwestii jest akceptacja przez cudzoziemców norm i zasad obowiązujących w polskim społeczeństwie.

Obywatelstwo i repatriacja

Strategia opisuje politykę państwa dotyczącą nabywania obywatelstwa polskiego przez cudzoziemców oraz repatriacji osób polskiego pochodzenia.

Dokument odnosi się także do instrumentu polityki migracyjnej, jakim jest „Karta Polaka”.

Diaspora polska

Wskazane zostały zasady polityki polonijnej, w tym dotyczące utrzymywania kontaktów z diasporą. Chodzi także o współpracę pomiędzy instytucjami państwa a podmiotami reprezentującymi Polonię oraz Polki i Polaków za granicą.

Rząd będzie również wspierać powrót polskich migrantów do kraju.

Efektem wdrożenia Strategii migracyjnej będzie stworzenie przejrzystych i bezpiecznych zasad imigracji do Polski, kontrolowanej przez instytucje państwowe.

Uchwała została przyjęta ze zdaniem odrębnym wiceprezesa Rady Ministrów Krzysztofa Gawkowskiego, ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszki Dziemianowicz-Bąk, ministra do spraw równości Katarzyny Kotuli i ministra nauki Dariusza Wieczorka.

Rada Ministrów