Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra rodziny, pracy i polityki społecznej

Projekt przewiduje usprawnienie i ujednolicenie sposobu wydawania orzeczeń przez lekarzy ZUS oraz zasad kontroli zwolnień lekarskich.

Proponowane rozwiązania

Wprowadzone zostają zmiany dotyczące zasad zatrudniania lekarzy orzeczników ZUS. Będą oni mogli pracować na umowie o pracę lub umowie o świadczenie usług.

Wprowadzone zostają także jasne zasady dotyczące wynagrodzenia lekarzy, oparte o mnożniki średniej pensji krajowej (wynagrodzenia wzrosną o ok. 25%).

W ZUS będzie pracować także więcej młodych lekarzy (wymagany będzie m.in. 5 letni staż pracy).

Do orzekania włączone zostają inne zawody medyczne. Fizjoterapeuci i pielęgniarki będą mogli orzekać w określonych sprawach (np. rehabilitacja czy samodzielna egzystencja).

Decyzję o skierowaniu sprawy do fizjoterapeuty lub pielęgniarki podejmie główny lekarz orzecznik.

Wprowadzone zostają zmiany organizacyjne w ZUS.

Orzecznictwo ZUS zostanie skonsolidowane w większych jednostkach, co zapewni łatwiejszy dostęp i lepszą obsługę pacjentów.

Lekarze ZUS otrzymają wsparcie asystentów medycznych. Rozwiązanie to odciąży ich od zadań administracyjnych.

Wprowadzony zostanie maksymalny 30-dniowy termin na wydanie orzeczenia. Dzięki temu, oczekiwanie na decyzję lekarzy orzeczników ma się zmniejszyć kilkukrotnie.

Funkcjonować będzie nowy model orzekania.

Obecnie, w I instancji orzeczenie wydawane jest jednoosobowo przez lekarza orzecznika, a w II instancji – przez komisję lekarską w trzyosobowym składzie.

Po zmianie, zarówno w I, jak i II instancji, orzekać będzie jedna osoba – ale inna niż ta, która wydała pierwsze orzeczenie.Lekarz rozpatrujący w II instancji będzie musiał mieć odpowiednią specjalizację i doświadczenie.

Osoby, które ubiegały się o rehabilitację leczniczą i uzyskały odmowę skierowania, będą mogły odwołać się od tej decyzji do sądu rejonowego.

Zwiększy się nadzór Prezesa ZUS nad jakością orzeczeń. Możliwe będzie ponowne rozpatrzenie wadliwych orzeczeń.Ujednolicone zostaje stosowanie zasad orzecznictwa we wszystkich rodzajach spraw, które prowadzone są przez lekarzy orzeczników i osoby wykonujące samodzielne zawody medyczne.

Funkcjonować będą nowe zasady kontroli zwolnień lekarskich. Doprecyzowano, kiedy można stracić zasiłek chorobowy.

Będzie to:

praca zarobkowa podczas zwolnienia (z wyjątkiem drobnych czynności, jak np. zakupy);

działania przedłużające chorobę, np. forsowny wyjazd podczas rekonwalescencji.

Możliwe będzie korzystanie ze zwolnienia w jednym miejscu, a pracowanie w drugim (np. dla osób z dwoma etatami – jeśli charakter pracy na to pozwala).

Nowe przepisy mają wejść w życie zasadniczo od 1 stycznia 2026 roku.

Rada Ministrów