Rzecznik Praw Pacjenta wydał pierwsze decyzje w ramach Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. Dwie z nich dotyczą pacjentów, którzy doznali uszczerbku na zdrowiu, trzy kolejne są związane ze śmiercią pacjenta

Skutki prawne przyjęcia świadczenia kompensacyjnego

Zgodnie z ustawą z 16 czerwca 2023r. (zmiana ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw) uzyskanie świadczenia kompensacyjnego nie wszczyna się, a wszczęte umarza, w przypadku gdy w związku z tym zdarzeniem medycznym:

1) prawomocnie osądzono sprawę o odszkodowanie, rentę lub zadośćuczynienie;

2) toczy się postępowanie cywilne w sprawie o odszkodowanie, rentę lub zadośćuczynienie;

3) wnioskodawca uzyskał odszkodowanie, rentę lub zadośćuczynienie od osoby odpowiedzialnej za szkodę, w tym z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej;

4) sąd orzekł na rzecz wnioskodawcy obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę albo nawiązkę.

Z kolei art. 67zc. stanowi:

1. W terminie 30 dni od dnia, gdy decyzja, w której przyznano świadczenie kompensacyjne i ustalono jego wysokość, stała się prawomocna, wnioskodawca składa Rzecznikowi oświadczenie o przyjęciu świadczenia kompensacyjnego lub o rezygnacji ze świadczenia kompensacyjnego. Rzecznik informuje wnioskodawcę o konieczności złożenia takiego oświadczenia, pouczając go o skutkach złożenia i niezłożenia oświadczenia.

2. Złożenie oświadczenia o przyjęciu świadczenia kompensacyjnego jest równoznaczne ze zrzeczeniem się przez wnioskodawcę wszelkich roszczeń o odszkodowanie, rentę oraz zadośćuczynienie pieniężne mogących wynikać ze zdarzenia medycznego w zakresie szkód, które ujawniły się do dnia złożenia wniosku.

3. Złożenie oświadczenia o rezygnacji ze świadczenia kompensacyjnego lub niezłożenie żadnego z oświadczeń, o których mowa w ust. 1, jest równoznaczne ze zrzeczeniem się przez wnioskodawcę świadczenia kompensacyjnego.

Wniosek: przed wystąpieniem o świadczenie kompensacyjne trzeba rozważyć, co przyniesie większą korzyść finansową: świadczenie kompensacyjne czy odszkodowanie, renta lub zadośćuczynienie.

Pierwsze decyzje

Decyzja pierwsza dotyczy dziecka cierpiącego na rzadką chorobę wrodzoną – achondroplazję. W trakcie operacji wykonywanej w związku z nieprawidłowym rozwojem kośćca doszło do uszkodzenia ważnego nerwu, co spowodowało niedowład nogi, wymagający wieloletniej rehabilitacji.

Powikłanie to nie wynikało z błędu medycznego, w związku z czym rodzice dziewczynki nie mieliby szans na uzyskanie zadośćuczynienia od szpitala lub jego ubezpieczyciela. Jak jednak ocenili eksperci z Zespołu ds. Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych, powołanego przez Rzecznika, istniała szansa uniknięcia tej szkody w razie wyboru innej dostępnej metody leczenia.

W ramach Funduszu Kompensacyjnego poszkodowanej zostało przyznane wsparcie finansowe w wysokości 96 tys. zł. Otrzyma ona także dokument uprawniający do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej.

Druga sprawa związana jest z zabiegiem przeszczepienia komórek krwiotwórczych u pacjenta chorego na ostrą białaczkę, który w przeszłości był skutecznie leczony z powodu wirusowego zapalenia wątroby typu B. W takim przypadku, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, należało podać leki zapobiegające nawrotowi WZW.

Tak się jednak nie stało, a pacjent szybko zaczął odczuwać dolegliwości, które zostały zdiagnozowane jako reaktywacja WZW. Rzecznik, z tytułu zdarzenia medycznego, przyznał pacjentowi świadczenie w wysokości ponad 80 tys. zł.

Może on także liczyć na zaświadczenie pozwalające na uprzywilejowany dostęp do dalszego leczenia.

Trzy kolejne decyzje dotyczą śmierci 44-letniego pacjenta, który po wypadku samochodowym trafił w ciężkim stanie do szpitala. Jego leczenie na oddziale intensywnej terapii utrudniło zakażenie trzema szczepami bakterii. W wyniku tego stan pacjenta drastycznie się pogorszył, co doprowadziło do jego śmierci. Przeprowadzone przez Rzecznika postępowanie pozwoliło na ustalenie, że zgonu pacjenta najprawdopodobniej można było uniknąć.

Zgodnie z obowiązującym taryfikatorem dwoje małoletnich dzieci zmarłego otrzymało kwoty po 90 tys. zł, a jego żona – 80 tys. zł.

Uzyskanie odszkodowania nie wymaga udowodnienia winy

W trybie realizowanym przez Rzecznika uzyskanie odszkodowania nie wymaga udowodnienia winy szpitala. Pozwala to na rekompensowanie szkód w znacznie szerszym zakresie niż ma to miejsce w przypadku roszczeń dochodzonych z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub od placówki leczniczej.

Świadczenia w wysokości nawet 200 tys. złotych

Pacjenci mogą uzyskać świadczenie w wysokości do 200 tys. zł. W celu wyliczenia wysokości sumowane są kwoty przypisane do poszczególnych skutków zdarzenia medycznego – w zakresie uszczerbku na zdrowiu (maksymalna kwota z tego tytułu to 150 tys. zł), uciążliwości leczenia (do 75 tys. zł) oraz pogorszenia jakości życia (również do 75 tys. zł). Z kolei każda z osób bliskich zmarłego pacjenta może liczyć na świadczenie w wysokości do 100 tys. zł. Kwoty te będą corocznie waloryzowane o poziom inflacji.

Aktualizacja: 6 lipca

Marzanna Bieńkowska, zastępca dyrektora Rzecznika Praw Pacjenta:

Rzecznik Praw Pacjenta udostępnił wszystkim zainteresowanym ankietę pozwalającą ocenić, przed złożeniem wniosku, czy dana sprawa spełnia przesłanki do uzyskania świadczenia kompensacyjnego. W tym celu należy wykonać krótki test, składający się z kilku pytań – dzięki temu osoba zainteresowana otrzymuje informację, czy w jej sprawie możliwe jest ubieganie się o przyznanie świadczenia.

Ankieta jest pod linkiem: https://www.webankieta.pl/ankieta/1008152/czy-mam-prawo-do-swiadczenia-z-funduszukompensacyjnego-zdarzen-medycznych.html

Złożenie oświadczenia o przyjęciu świadczenia kompensacyjnego jest równoznaczne ze zrzeczeniem się wszelkich roszczeń o odszkodowanie, rentę oraz zadośćuczynienie pieniężne mogących wynikać ze zdarzenia medycznego objętego wnioskiem (w zakresie szkód, które ujawniły się do dnia złożenia wniosku).

Natomiast złożenie oświadczenia o rezygnacji ze świadczenia kompensacyjnego lub niezłożenie żadnego oświadczenia jest równoznaczne ze zrzeczeniem się świadczenia kompensacyjnego. Nie ma trybu zmiany złożonego oświadczenia.

W przypadku późniejszego ujawnienia się nowej szkody poszkodowany ma możliwość jej zrekompensowania zarówno w trybie pozasądowym przed Rzecznikiem (poprzez odpowiednią zmianę poprzedniej decyzji na korzyść strony), jak i w ramach dochodzenia roszczeń odszkodowawczych od szpitala lub jego ubezpieczyciela.

Jan Wels
Rzecznik Praw Pacjenta

foto: Pixabay