Naczelny Sąd Administracyjny wyrokami z 25 września 2024 r. uchylił wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie oraz decyzje Głównego Inspektora Ochrony Środowiska i decyzje organu pierwszej instancji w przedmiocie nałożenia administracyjnych kar pieniężnych przetwarzanie odpadów bez wymaganego zezwolenia

Tym samym NSA uwzględnił skargi kasacyjne Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców oraz przedsiębiorcy od wyroków WSA w Warszawie oddalających skargi przedsiębiorcy na decyzje Głównego Inspektora Ochrony Środowiska nakładające na przedsiębiorcę administracyjne kary pieniężne za przetwarzanie odpadów bez wymaganego zezwolenia.

Rzecznik wskazywał, że przepisy przejściowe ustawy zmieniającej, w tym wynikający z nich okres vacatio legis na dostosowanie się przez przedsiębiorcę do zmian przez uzyskanie pozwolenia zintegrowanego nie uwzględniają sytuacji faktycznych i prawnych związanych z wejściem w życie nowych regulacji, tj. konsekwencji braku posiadania ostatecznego pozwolenia zintegrowanego z przyczyn niezależnych od podmiotu korzystającego ze środowiska, który dopełnił wszelkich formalności w celu kontynuowania prowadzonej działalności zgodnie z aktualnym stanem prawnym.

NSA uwzględnił również sformułowany przez Rzecznika zarzut naruszenia art. 194 § 4 ustawy o odpadach poprzez jego niewłaściwe zastosowanie na skutek błędnej wykładni dokonanej jedynie w oparciu o gramatyczne brzmienie tego przepisu z pominięciem istotnych dla sprawy okoliczności braku posiadania przez przedsiębiorcę wymaganego pozwolenia zintegrowanego, które prowadzą do wniosku, że na dzień wydania decyzji przez organ przedsiębiorca dokonał wszelkich niezbędnych czynności w celu uzyskania przedmiotowego pozwolenia.

Zgodnie ze stanowiskiem przyjętym przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 25 września 2024 r. w ustalonym stanie faktycznym nałożenie na podmiot korzystający ze środowiska w rozumieniu art. 3 pkt 20 lit. a ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska administracyjnej kary pieniężnej może bezpośrednio naruszyć zasadę zaufania obywateli do państwa i stanowionego przezeń prawa (art. 2 Konstytucji RP).

Dotyczy to w szczególności sytuacji, w której na podmiot korzystający legalnie ze środowiska przed złożeniem wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego zostanie nałożona sankcja finansowa za działanie bez takiego pozwolenia, w sytuacji gdy fakt nieuzyskania pozwolenia zintegrowanego wynikał bezpośrednio z braku działań organów administracji publicznej odpowiedzialnych za prowadzenie postępowania w sprawie wydania pozwolenia zintegrowanego.

W konsekwencji tego nałożenie na podmiot korzystający ze środowiska sankcji finansowej w postaci administracyjnej kary pieniężnej będzie również niezgodne z zasadą proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP).

LS
Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców
foto: Pixabay