Poczta Polska naszej redakcji wprost przyznała, że „osoba uprawniona do odbioru przesyłek w imieniu Banku Spółdzielczego w Mszczonowie odbiera przesyłki wybiórczo”

Opis sprawy:

– „Adresat nieobecny, drzwi zamknięte”. Rzeczywiście?

Co więcej, Poczta Polska tak przedstawiła okoliczności doręczenia dwóch przesyłek: Osoba odbierająca korespondencję część listów odebrała. W przypadku pozostałych przesyłek listonosz nie uzyskał konkretnej informacji czy listy mają zostać zwrócone do nadawców, czy też zostaną odebrane z placówki pocztowej w terminie późniejszym.

Listy wróciły do nadawcy jako nieodebrane z adnotacją: „Zwrot. Adresat nieobecny, drzwi zamknięte”.

Była to oczywista nieprawda, dlatego listonosz „został pouczony i zobowiązany do umieszczania rzeczywistej przyczyny awizowania przesyłek„.

Jeden z listów zawierał między innymi wezwanie do zapłaty 10 mln zł w związku z uznaną przez bank reklamacją. Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, przed wniesieniem powództwa należy wezwać stronę do dobrowolnego spełnienia świadczenia.

Niedostarczenie tej przesyłki przez Pocztę Polską ma określone znaczenie prawne.

Ten sam Kodeks postepowania cywilnego stanowi, że:

Art. 138. § 1. Jeżeli doręczający nie zastanie adresata w mieszkaniu, może doręczyć pismo sądowe dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było – administracji domu, dozorcy domu lub sołtysowi, jeżeli osoby te nie są przeciwnikami adresata w sprawie i podjęły się oddania mu pisma.

Art. 139. § 1. W razie niemożności doręczenia w sposób przewidziany w artykułach poprzedzających, pismo przesłane za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe należy złożyć w placówce pocztowej tego operatora, a doręczane w inny sposób – w urzędzie właściwej gminy. Zawiadomienie o złożeniu pisma umieszcza się w drzwiach mieszkania lub biura adresata lub oddawczej skrzynce pocztowej, ze wskazaniem, gdzie i kiedy pismo złożono, oraz z pouczeniem, że należy je odebrać w terminie siedmiu dni od dnia umieszczenia zawiadomienia. W przypadku bezskutecznego upływu tego terminu, czynność zawiadomienia należy powtórzyć.

par. 1(1). Pismo złożone w placówce pocztowej w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe może zostać odebrane także przez osobę upoważnioną na podstawie pełnomocnictwa pocztowego do odbioru przesyłek pocztowych, w rozumieniu tej ustawy.

par. 2. Jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma, doręczenie uważa się za dokonane. W takim przypadku doręczający zwraca pismo do sądu z adnotacją o odmowie jego przyjęcia.

W przedstawionej sprawie, listonosz dwukrotnie zastał adresata przesyłki. Adresat niewątpliwie odmówił listonoszowi przyjęcia listów, gdy ten był u niego.

Mamy następujące pytania do

Poczty Polskiej:

– Czy w przedstawionej sprawie, dwa zwrócone listy do czytelnika nie powinny mieć adnotacji: „Odmowa przyjęcia”? Wszak bank podjął decyzję, że listy mają być jednak zwrócone do nadawcy.

Listonosz został pouczony o podawaniu rzeczywistej przyczyny awizowania przesyłek. W tym wypadku rzeczywistą przyczyną było to, że: adresat nie wie, czy odbierze te przesyłki.

– Czy taką adnotację może na przesyłkach umieścić listonosz? Jeśli tak, to w oparciu o jakie przepisy prawa?

– Jakie adnotacje może sporządzać na przesyłkach listowych listonosz, zgodnie z przepisami prawa?

– Czy adresatowi w opisanej sprawie należy się zwrot środków za niedoręczone listy? Jeśli nie, to dlaczego?

Ministerstwa Aktywów Państwowych:

– Ministerstwo Aktywów Państwowych sprawuje nadzór właścicielski nad Pocztą Polską. Czy nadzór ten obejmuje także nadzór nad jej działalnością?

– Jeśli obejmuje nadzór nad jej działalnością, to do ministerstwa można składać skargi na sposób funkcjonowania Poczty Polskiej?

Rzecznika Finansowego:

– Czy do Rzecznika Finansowego można składać skargi na wybiórcze odbieranie korespondencji przez bank?

– Czy opisana sprawa może być przedmiotem oceny przez Rzecznika Finansowego?

Komisji Nadzoru Finansowego:

W liście czytelnika ze stycznia tego roku był wniosek o wyjaśnienie, czy rada nadzorcza faktycznie sprawuje nadzór nad działalnością banku. Zostały podane konkretne przykłady braku zainteresowania rady poczynaniami zarządu banku.

– Czy kwesta możliwego, nierzetelnego sprawowania nadzoru przez radę nadzorczą banku – jest w zainteresowaniu Komisji Nadzoru Finansowego?

Do jednych z kompetencji KNF należy prowadzenie kontroli w podmiotach nadzorowanych.

– Czy w ostatnich pięciu latach KNF kontrolował Bank Spółdzielczy w Mszczonowie?

– Jeśli tak, to kiedy i jaki był wynik kontroli?

Aktualizacja: 20 lutego

Departament Komunikacji Ministerstwa Aktywów Państwowych:

– Minister Aktywów Państwowych, który sprawuje nadzór nad spółką Poczta Polska S.A., wykonując prawa z akcji w odniesieniu do Spółki, jest zobowiązany działać w granicach wyznaczonych przez przepisy prawa, w tym zgodnie z regulacjami art. 375¹ ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2024 r. poz. 18, z późn. zm.), dalej: KSH. W związku z tym nie ma on uprawnień do wydawania wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw Spółki. Zgodnie z art. 368 § 1 KSH zarządzanie spółką należy wyłącznie do kompetencji Zarządu, natomiast na podstawie art. 382 § 1 KSH stały nadzór nad działalnością Spółki we wszystkich dziedzinach sprawuje Rada Nadzorcza.

Wobec powyższego, sugerujemy kontakt z Pocztą Polską S.A.

W zakresie odpowiedzi KNF – nowy artykuł:

– Komisja Nadzoru Finansowego nie może udzielić informacji dotyczących przeprowadzanych kontroli w bankach oraz ich wyników

Aktualizacja: 21 lutego

Maciej Sawa, rzecznik prasowy, zastępca dyrektora Departamentu Edukacji i Komunikacji

1. Czy do Rzecznika Finansowego można składać skargi na wybiórcze odbieranie korespondencji przez bank?

– Kompetencje Rzecznika Finansowego uregulowane zostały w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego, o Rzeczniku Finansowym i o Funduszu Edukacji Finansowej (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1109; dalej: ustawa o Rzeczniku Finansowym).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1) i 2) ustawy o Rzeczniku Finansowym Do zadań Rzecznika należy podejmowanie działań w zakresie ochrony klientów podmiotów rynku finansowego, których interesy reprezentuje, a w szczególności: rozpatrywanie wniosków w indywidualnych sprawach, wniesionych na skutek nieuwzględnienia roszczeń klienta przez podmiot rynku finansowego w trybie rozpatrywania reklamacji; rozpatrywanie wniosków dotyczących niewykonania czynności wynikających z reklamacji rozpatrzonej zgodnie z wolą klienta w terminie, o którym mowa w art. 9 pkt 4.

Zadania tego Rzecznik Finansowy nie może jednak wykonywać w dowolny sposób, ale w trybie i na zasadach określonych przepisami ustawy o Rzeczniku Finansowym.

Złożenie wniosku do Rzecznika Finansowego musi być poprzedzone złożeniem do podmiotu rynku finansowego (w tym przypadku Banku) reklamacją i uzyskaniem negatywnej odpowiedzi, bądź nieudzieleniem odpowiedzi przez podmiot w ustawowym terminie, bądź niewykonaniem przez taki podmiot reklamacji rozpatrzonej zgodnie z wolą klienta.

Natomiast reklamacja została zdefiniowana jako wystąpienie skierowane do podmiotu rynku finansowego przez jego klienta, w którym klient zgłasza zastrzeżenia dotyczące usług świadczonych przez podmiot rynku finansowego.

W ocenie Rzecznika Finansowego przedmiotem indywidualnych reklamacji potencjalnie mogą być zastrzeżenia dotyczące wybiórczego odbierania przez bank korespondencji. Podkreślenia jednak wymaga, że taka reklamacja a następnie wniosek do Rzecznika Finansowego powinien dotyczyć interesu konkretnego klienta.

Warto nadmienić, że duże znaczenie może mieć sama treść pisma wysyłanego do banku i przez niego nieodebranego. Można sobie wyobrazić, że klient pisemnie składa jakieś oświadczenie bądź wniosek do banku, a którego to pisma bank nie odbiera. Bank, aby zrealizować wniosek klienta musi się z nim zapoznać.

Dojść może tutaj także kwestia terminów (np. przedawnienie, czy naliczanie odsetek). W następstwie czego klient może złożyć reklamację na brak odbioru pisma i jednocześnie brak realizacji zgłoszonego żądania. W konsekwencji klient w wyniku takiego działania banku może ponieść szkodę.

Nie można wykluczyć sytuacji (artykuł jest dość ogólny), że np. bank część korespondencji danego klienta odbiera a część nie.

2. Czy opisana sprawa (wybiórczego odbioru listów przez Bank Spółdzielczy w Mszczonowie) może być przedmiotem oceny przez Rzecznika Finansowego?

– Tak jak zostało to wskazane wcześniej, Rzecznik Finansowy po otrzymaniu wniosku w indywidualnej sprawie może podjąć czynności poprzez wystąpienie do podmiotu rynku finansowego (bank) o udzielenie informacji lub wyjaśnień, udostępnienie akt oraz dokumentów. Zaznaczyć należy, iż wystąpienie o udzielenie informacji lub wyjaśnień w sprawach indywidualnych może nastąpić wyłącznie za zgodą klienta, którego sprawa dotyczy.

Ponadto wspomnieć wypada, iż Rzecznik Finansowy, podejmując czynność, bada, czy wskutek działania lub zaniechania podmiotu rynku finansowego nie nastąpiło naruszenie praw lub interesów klienta.

W tym miejscu podkreślić należy, iż brak odbioru bądź wybiórcze odbieranie korespondencji może się wiązać z negatywnymi konsekwencjami dla banku, które jednak jak już zauważono będą zależeć od konkretnej treści danego pisma. Istotne znaczenie ma w tym przypadku treść art. 60 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 z późn. zm.; dalej: k.c.) zgodnie z którym Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.

Warto przytoczyć wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 17 kwietnia 2024 r., I AGa 236/22, LEX nr 3742577, w którym Sąd ten stwierdził, że w ramach art. 61 § 1 k.c. wystarczające jest natomiast by oświadczenie woli dotarło do adresata w taki sposób, że miał możliwość zapoznania się z jego treścią, bez względu na to czy rzeczywiście to nastąpiło. Przepis art. 61 § 1 k.c. określa chwilę skutecznego złożenia oświadczenia woli składanego innej osobie.

Następuje to, jak tylko dotrze ono do tej osoby, w taki sposób, że mogła się z nim zapoznać. Jeżeli treść oświadczenia woli składanego innej osobie zawarta jest w piśmie przesyłanym pocztą, a przesyłka – wobec niemożności doręczenia – zostanie pozostawiona w urzędzie pocztowym z powiadomieniem o tym adresata, dojście oświadczenia do wiadomości tej osoby, w rozumieniu art. 61 § 1 k.c., następuje z chwilą doręczenia pisma w dniu, przyjętym analogiczne do doręczania pisma sądowego, w trybie art. 139 § 1 k.p.c.

Zasadniczym celem doręczenia jest to, aby odbiorca faktycznie pismo otrzymał i zapoznał się z jego treścią.

Chodzi zatem o to, żeby adresat odebrał korespondencję z urzędu pocztowego w wyznaczonym czasie, co pozwala mu na realne zapoznanie się z treścią oświadczenia. Dopuszczona została możliwość zastosowania do składania i przyjmowania oświadczeń woli w sferze prawa materialnego tzw. doręczeń zastępczych, w rozumieniu kodeksu postępowania cywilnego.

Ustawodawca przyjął kwalifikowaną teorię doręczenia, odnoszącą się do konieczności ustalenia możliwości zapoznania się adresata z oświadczeniem w zwykłym toku rzeczy. Oznacza to, że jeśli nadawca oświadczenia doręcza pismo w miejsce, które stanowi miejsce zamieszkania odbiorcy albo miejsce jego stałej aktywności, za decydujący dla uznania go za doręczone uważana jest chwila dostarczenia pisma w to miejsce. Domniemywa się skuteczność doręczenia.

W konkretnej sprawie dotarcie korespondencji do adresata w taki sposób, że mógł się zapoznać z jej treścią należy traktować jako skutecznie doręczone niezależnie od tego czy adresat się faktycznie zapoznał z pismem.

cdn.

Jan Wels, K. Czartoryski

foto: Pixabay